προβουλεύω

ΝΑ, αιολ. τ. προβολλεύω Α

νεοελλ.

(η μετχ. παθ. παρακμ.) προβεβουλευμένος, -η, -ο

προσχεδιασμένος, προμελετημένος

αρχ.

1. σκέπτομαι ή αποφασίζω κάτι εκ τών προτέρων

2. (στην Αθήνα και για τη βουλή) κρίνω και αποφασίζω προκαταρκτικώς, αποφαίνομαι με προβούλευμα («ἡ βουλὴ ταῡτα προβεβούλευκε», Δημοσθ.)

3. (για τους άρχοντες, τους προβούλους) προτείνω ψήφισμα, υποβάλλω απόφαση προκειμένου να επικυρωθεί από τη βουλή με ψηφοφορία

4. είμαι πρώτος στη βουλή και στην επιψήφιση τών προβουλευμάτων, έχω πρωτεύουσα ή βαρύνουσα γνώμη μέσα στη βουλή

5. προνοώ για το καλό κάποιου («καὶ κήδομαί σου καὶ προβουλεύω μόνος», Αριστοφ.)

6. (μέσ. και παθ.) προβουλεύομαι

α) συζητώ, συσκέπτομαι πρώτος ή πριν από άλλον

β) επιτρέπω με προβούλευμα

γ) αποφασίζω για κάτι εκ τών προτέρων

7. (ως απρόσ.) προβεβούλευται [ὅπως]

έχει αποφασισθεί με προβούλευμα

β. (το ουδ. μτχ. παθ. παρακμ. ως ουσ.) τὸ προβεβουλευμένον

βούλευμα, απόφαση τής ρωμαϊκής συγκλήτου, προβούλευμα

9. φρ. α) «προβουλεύω τοῡ δήμου» — σκέπτομαι, προνοώ υπέρ τού δήμου ή πριν από τον δήμο

β) «μὴ προβουλεύσας» — χωρίς προμελέτη.

[ΕΤΥΜΟΛ. < προ-* + βουλεύω/βουλεύομαι «σκέπτομαι, αποφασίζω» (< βουλή «σκέψη»)].